Ezd 4,8-6,18

WYDARZENIA POPRZEDZAJĄCE DZIAŁALNOŚĆ EZDRASZA I NEHEMIASZA
WIADOMOŚCI Z CZASÓW PO ODBUDOWIE ŚWIĄTYNI: TRZY SKARGI NA ŻYDÓW*
Druga skarga do Artakserksesa
4 8 * Komendant* Rechum i pisarz Szimszaj napisali do króla Artakserksesa przeciw Jerozolimie list tej treści: 9 «Komendant Rechum, pisarz Szimszaj i pozostali ich towarzysze: sędziowie, posłowie, pisarze*, Persowie, ludzie z Erek, z Babilonu, z Suzy - to jest Elamici - 10 i reszta narodów, które uprowadził wielki i dostojny Asnappar* i osiedlił je w miastach* Samarii i w reszcie krain transeufratejskich, I dalej*». 11 To jest odpis listu, który oni posłali do niego: «Do króla Artakserksesa - słudzy twoi, mężowie z Transeufratei. Otóż*: 12 Niech król przyjmie do wiadomości, że Żydzi, którzy od ciebie wyszli i przybyli do nas, do Jerozolimy, odbudowują to buntownicze i niegodziwe miasto, naprawili mury i fundamenty domów są założone*. 13 Otóż: Niech król przyjmie do wiadomości, że jeżeli to miasto będzie odbudowane, a mury jego naprawione, to oni podatku, daniny ani cła nie uiszczą i to w końcu królom przyniesie szkodę. 14 Otóż: Ponieważ mamy obowiązki wobec dworu* i nie przystoi nam patrzeć na ograbianie króla, dlatego posyłamy królowi to powiadomienie. 15 Niech poszukają w kronikach twoich przodków, a znajdziesz w nich wiadomość, że to miasto jest miastem buntowniczym, które przynosi królom i prowincjom szkodę, a rozruchy wznieca się w nim od dawien dawna: dlatego zburzone zostało to miasto. 16 Powiadamiamy króla, że jeśli to miasto będzie odbudowane, a mury jego będą naprawione, wtedy działu w Transeufratei mieć nie będziesz».
Decyzja negatywna i jej wykonanie
17 Król przysłał takie rozstrzygnięcie: «Komendantowi Rechumowi, pisarzowi Szimszajowi i pozostałym ich towarzyszom, którzy mieszkają w Samarii i w pozostałych krainach transeufratejskich, pozdrowienie». I dalej*: 18 «Dokument, któryście nam przysłali, został przede mną w przekładzie odczytany. 19 Przeze mnie został wydany rozkaz, by szukano. I znaleziono, że to miasto od dawien dawna przeciwko królom powstaje, a bunt i rozruchy w nim są wzniecane. 20 I królowie potężni panowali nad Jerozolimą i rządzili całą Transeufrateą, i odstawiano im podatek, daninę i cło. - 21 Zatem wydajcie zarządzenie, by powstrzymać tych ludzi: to miasto nie ma być odbudowane, dopóki taki rozkaz nie będzie wydany przeze mnie. 22 A strzeżcie się, by nie dopuścić się w tym zaniedbania, ażeby nie wzrosła strata na szkodę królów». 23 Wtedy - skoro odpis dokumentu króla Artakserksesa został przeczytany przed komendantem Rechumem, pisarzem Szimszajem i ich towarzyszami - poszli oni pospiesznie do Żydów w Jerozolimie, by pod groźbą użycia siły zakazać im dalszej pracy.
DALSZA BUDOWA ŚWIĄTYNI
24 Już kiedyś* stanęła praca nad domem Bożym w Jerozolimie i przerwano ją aż do drugiego roku panowania Dariusza*, króla perskiego.
5 1 Wtedy Aggeusz i Zachariasz, syn Iddo, prorocy, ogłosili Żydom w Judzie i w Jerozolimie proroctwo* w imieniu Boga izraelskiego, który nad nimi czuwał. 2 Zatem Zorobabel, syn Szealtiela, i Jozue, syn Josadaka, zabrali się do rozpoczęcia budowy domu Bożego w Jerozolimie, a z nimi byli prorocy Boga, którzy ich zachęcali. 3 Wówczas przyszedł do nich Tattenaj, namiestnik Transeufratei, i Sztarboznaj oraz towarzysze ich i tak im mówili: «Kto wam kazał dom ten budować i to oszalowanie wykończyć?» 4 Następnie tak ich pytali*: «Jak się nazywają ludzie, którzy wznoszą tę budowlę?» 5 Ale oko Boga ich czuwało nad starszyzną żydowską, tak że ich tamci od budowania nie powstrzymali, aż by po nadejściu doniesienia do Dariusza doręczono dokument w tej sprawie*.
Donos do Dariusza
6 Odpis listu, który Tattenaj, namiestnik Transeufratei, i Sztarboznaj oraz towarzysze jego, Persowie w Transeufratei, posłali do króla Dariusza. 7 Posłali do niego doniesienie, w którym tak było napisane: «Królowi Dariuszowi - wszelkiego szczęścia! 8 Niech król przyjmie do wiadomości, żeśmy się udali do domu Boga wielkiego w krainie judzkiej. Jest on odbudowywany z kamienia ciosowego i drzewo przykłada się do ścian. Ta robota jest starannie wykonywana i posuwa się naprzód. 9 Wtedy zapytaliśmy owych starszych, mówiąc do nich tak: "Kto wam kazał dom ten budować i to oszalowanie wykończyć?" 10 Również pytaliśmy ich o ich imiona, by cię powiadomić. Toteż podajemy imiona mężów stojących na ich czele*. 11 I odpowiedzieli nam w sposób następujący: Myśmy sługami Boga nieba i ziemi i odbudowujemy dom, który - niegdyś wzniesiony - stał przez wiele lat, a wielki król izraelski zbudował go i wykończył. 12 Ponieważ jednak przodkowie nasi rozgniewali Boga niebios, wydał ich Chaldejczykowi Nabuchodonozorowi, królowi babilońskiemu. On zburzył ten dom, a lud uprowadził do Babilonu. 13 Ale w pierwszym roku [panowania] Cyrusa, króla babilońskiego, kazał ten król odbudować ten dom Boży. 14 Również co do złotych i srebrnych sprzętów domu Bożego - które Nabuchodonozor zabrał ze świątyni w Jerozolimie i przeniósł je do świątyni w Babilonie - to król Cyrus wydobył je ze świątyni w Babilonie i wręczył je pewnemu mężowi, imieniem Szeszbassar, którego ustanowił namiestnikiem 15 i któremu rzekł: "Weź te sprzęty; idź złożyć je w świątyni w Jerozolimie, a dom Boży ma być odbudowany na dawnym miejscu". 16 Zatem ów Szeszbassar przyszedł i założył fundamenty domu Bożego w Jerozolimie. Odtąd aż do dziś buduje się go, lecz jeszcze nie jest on ukończony. 17 A teraz: jeśli się królowi podoba, niech przeprowadzą poszukiwania w skarbcach królewskich, tamże w Babilonie: czy rzeczywiście został przez króla Cyrusa wydany rozkaz odbudowy tego domu Bożego w Jerozolimie, a rozstrzygnięcie królewskie w tej sprawie niech nam przyślą».
Odszukanie dokumentu z czasów Cyrusa
6 1 Wtedy król Dariusz kazał szukać w babilońskiej bibliotece, w której przechowuje się też skarby*. 2 I znaleziono w Ekbatanie, twierdzy w prowincji Medii, pewien zwój, w którym tak było napisane: «Zapisek historyczny: 3 W roku pierwszym [panowania] króla Cyrusa tenże król wydał taki rozkaz: Sprawa domu Bożego w Jerozolimie: Dom ten ma być odbudowany jako miejsce dla zabijających ofiary krwawe i dla składających Bogu ofiary spalane. Długość* jego - sześćdziesiąt łokci, szerokość jego - dwadzieścia łokci, wysokość jego - trzydzieści łokci; 4 układów z kamienia ciosowego - trzy, i z drzewa - układ jeden. Koszty będą pokryte ze skarbu królewskiego. - 5 Również złote i srebrne sprzęty domu Bożego, które Nabuchodonozor zabrał ze świątyni w Jerozolimie i przeniósł do Babilonu, zwróci się, tak że one powrócą na dawne miejsce do świątyni w Jerozolimie i będą złożone w domu Bożym».
Decyzja przychylna i jej wykonanie
6 «Zatem Tattenaju, namiestniku Transeufratei, Sztarboznaju, wraz z waszymi towarzyszami perskimi w Transeufratei - trzymajcie się z dala od tego miejsca. 7 Pozwólcie namiestnikowi Żydów i starszyźnie żydowskiej pracować nad tym domem Bożym. Niech odbudują ten dom Boży na dawnym miejscu. 8 Wydaję rozporządzenie, jak macie się odnosić* do owej starszyzny żydowskiej przy budowie owego domu Bożego, mianowicie: z dochodów królewskich, płynących z podatku Transeufratei, dokładnie bez zawieszenia mają być owym mężom wypłacone koszty. 9 A jeśli potrzeba też cielców, baranów i jagniąt na całopalenia dla Boga niebios - oprócz pszenicy, soli, wina i oliwy - według żądania kapłanów w Jerozolimie, ma im to być niechybnie co dzień dostarczane, 10 aby oni składali miłe ofiary Bogu niebios i modlili się za życie za życie króla i jego synów*. - 11 I wydaję rozporządzenie: Jeśli ktoś przekroczy ten rozkaz, to z domu jego wyrwana będzie belka, a on zawiśnie do niej przybity, dom zaś jego za to będzie zamieniony na rumowisko. 12 A Bóg, który tam zgotował przybytek dla Imienia swego, niech wraz z ludem straci każdego króla, który ośmieliłby się przeciwdziałać, burząc ten dom Boży w Jerozolimie. Ja, Dariusz, wydałem ten rozkaz: niech będzie on dokładnie wykonany». 13 Wtedy dokładnie tak, jak rozporządził król Dariusz, postąpili Tattenaj, namiestnik Transeufratei, Sztarboznaj i ich towarzysze. 14 A starszyzna żydowska budowała z powodzeniem dzięki proroctwu Aggeusza proroka i Zachariasza, syna Iddo, i doprowadzili budowę do skutku, zgodnie z rozkazem Boga izraelskiego i z rozporządzeniem Cyrusa i Dariusza - oraz Artakserksesa, króla perskiego. 15 I dom ten był gotowy na dwudziesty trzeci* dzień miesiąca Adar* - był to rok szósty* panowania króla Dariusza.
Poświęcenie świątyni
16 I Izraelici: kapłani, lewici i reszta wysiedleńców radośnie obchodzili poświęcenie tego domu Bożego. 17 I na poświęcenie tego domu Bożego ofiarowali: sto cielców, dwieście baranów, czterysta jagniąt, a jako ofiarę przebłagalną za całego Izraela - dwanaście kozłów według liczby pokoleń izraelskich. 18 I do służby Bożej w Jerozolimie ustanowili kapłanów według ich oddziałów, a lewitów według ich ugrupowań, zgodnie z przepisem księgi Mojżeszowej.


Przypisy

4,6 - Jest to wtręt autora, nie należący chronologicznie do wątku opowiadania.
4,8 - (Ezd 4,8-6,18) - po aramejsku; "Komendant" (Wlg stale zostawia aramejskie "Beelteem") rezydował w Samarii, zarządzał też Jerozolimą.
4,9 - "Sędziowie, posłowie, pisarze": tłum. przybliżone; Wlg nie tłumaczy.
4,10 - "Asnappar", prawdopodobnie król asyryjski Assurbanipal: 668 - 625 przed Chr.; "w miastach", por. Wg LXX i Wlg; "krainy transeufratejskie" - na zachód od Eufratu. "I dalej", Wlg: "w pokoju"; prawdopodobnie niepotrzebny dodatek odpisywacza.
4,11 - "Otóż", w aram. to samo słowo, co na końcu wiersza poprzedniego; Wlg : "pozdrawiają".
4,12 - "Fundamenty... są założone", Wlg: "[oni] zestawiają ściany"; "są założone": tłum. przypuszczalne.
4,14 - "Mamy obowiązki wobec dworu", dosł. aram.: "[ponieważ] solą dworu soliliśmy".
4,17 - "I dalej", zob. wiersz 10, uwaga ostatnia.
4,24 - "Kiedyś", hebr. i Wlg: "wtedy"; ponieważ jednak wiersz ten po długiej dygresji (w. 6-23) nawiązuje do wiersza 5, dlatego "kiedyś", tj. za czasów Cyrusa. "Do drugiego roku... Dariusza", tj. do r. 520 przed Chr.
5,1 - Por. Ag 2,1-9; Za 4,8n.
5,4 - "Pytali" - popr. wg LXX.
5,5 - Wlg: "aby... oni wtedy odpowiedzieli na to oskarżenie".
5,10 - Lista się nie zachowała.
6,1 - Inni popr.: "w skarbcu, gdzie się też przechowuje księgi (dokumenty)".
6,3 - Rozmiary świątyni są na pewno błędnie przekazane (brak trzeciego rozmiaru). Poprawiono je tu według rozmiarów świątyni Salomona (1 Krl 6,2) na następującej podstawie: jeśli królowie perscy kazali odbudować świątynię na dawnym miejscu (por. Ezd 5,15; Ezd 6,7), to z pewnością i w dawnych rozmiarach. Wlg ma nieco inaczej.
6,8 - "Jak macie się odnosić do... starszyzny", Wlg: "co ma być zrobione przez starszyznę".
6,10 - O ofierze za władcę pogańskiego por. 1 Mch 7,33.
6,15 - "Na 23 dzień", popr. wg 3 Ezd 7,5. Adar = luty/marzec. "Rok 6" = 516 przed Chr. Świątynia ta potem rozbudowana przez Heroda Wielkiego została zburzona przez Tytusa w r. 70 po Chr.

Zobacz rozdział